NB: als je de blog per mail krijgt, klik even op DEZE LINK, dan kun je de foto’s op normaal formaat zien. In de mail blijkt dat een beetje raar te werken.
Ik ben zelf een tuindersdochter. Bij een onderwerp als dit merk ik dat ik ook wel (genetisch of niet) warm loop voor alle facetten die het onderwerp planten biedt. Heel interessant allemaal, en we konden er leuke activiteiten aan koppelen.
We proberen om van tevoren wat meer sturing te geven door van tevoren samen over categorieën na te denken. Op het bord komt te staan:
• Uiterlijk en onderdelen
• Soorten
• Functie/gebruik
• Voortplanten
• Groei
• Waar
Dat heeft niet zo heel veel effect. Maar er komen mooie mindmaps, sommige in een vorm die te maken heeft met het onderwerp, en samen bedenken ze van alles.
Deze opdracht kostte meer tijd dan verwacht, we hebben er een aantal bijeenkomsten over gedaan. We leerden verschillende technieken aan om elementen rechtop te zetten en zelfstandig te laten staan.
Later gekoppeld aan de woorden die we met Spaans geleerd hadden, woordkaartjes in de ‘kijkdoos’ erbij gezet.
Je ziet ze vaak niet, maar ze zijn super belangrijk natuurlijk: wortels. Hoewel, er blijken ook luchtwortels te bestaan, die zie je wel. Interessant, die zijn in gebieden waar veel water in de lucht zit, de wortels drinken dus gewoon uit de lucht.
We zagen een filmpje over hoe wortels groeien en welke opbouw ze hebben.
We zetten onderdelen van verschillende planten in een bakje water, soms komen er dan gewoon nieuwe wortels aan. Bij sommige werkt dat wel (basilicum bv), bij andere niet. Grappig, van de basilicumplant wilde iedereen blaadjes (blijven) eten.
Als de wortels het water hebben opgenomen stroomt het verder door de plant. We probeerden dat zichtbaar te maken met gekleurd water, met wisselend succes. Bij de bleekselderij kon je goed de verschillende kanaaltjes met kleurrandje zien. We hebben ook nog schijfjes onder de microscoop gelegd. Lukte een moeizaam. Meteen een goede met verlichting besteld voor volgende keren.
Moeilijk woord, fascinerend gegeven: bladeren van planten en bomen zijn een soort zuurstoffabriekjes. Koolstof dat wij uitademen nemen ze op via bladmondjes en maken er zuurstof van. Dat kunnen we zelfs (met geduld en goed kijken) in actie zien: een waterplant met een lamp erop laat piepkleine maar wel zichtbare belletjes los. Nooit bij stilgestaan dat waterplanten ook zuurstof maken.
Niks leuker dat groei in actie zien. Dat kan prima bij een bruine boon, die kiemt snel en volgens vast patroon. Iedereen een glazen pot mee, keukenrollaag tegen de buitenwand, boon ertussen laten rollen en vochtig houden. Ik kon het niet laten en had verschillende soorten bonen gekocht. Ook mais bleek te werken. De limabonen lukten maar bij een paar.
Lekker klooien met grond en water.
De voortplanting is een leuk onderwerp, omdat we dat goed zelf kunnen onderzoeken bij bloemen. Eerst zien we een filmpje over hoe bestuiving (zelf- en kruis-) werkt. Daarna krijgen alle kinderen een plaatje met overzicht en een bloem, snijplank, scherp mesje en loep.
Aan de slag! Veel plezier en meldingen dat ze zelf de bloem bevrucht hebben.
De meeste kinderen kiezen ervoor om met klei te gaan werken. Ze weten nu welke verschillende onderdelen een bloem kan hebben. Leuk hoe ze dat verwerken in hun ontwerp/knutsel.
Na de bevruchting groeit er een vrucht. Daarin zitten pitten die kunnen zorgen voor de voortplanting van de plant.
Naast woordkaarten Spaans die ik voor woorden die met het thema te maken hebben heb gemaakt, zijn er nu ook voor allerlei vruchten opgehangen. Kunnen we mooi oefenen bij het bekijken en uitkiezen van de echte vruchten die ik heb meegenomen.
Na het verwijderen van de pitten maakten we een salade van alle fruit.
De juf en meester hebben tijdens wandelingen allerlei vormen van boomvruchten gevonden (door dit onderwerp ga je heel anders kijken!).
Dus we hebben een doos vol met kastanjes, hazelnoten, esdoorndingen, bolletjes met haakjes en bolletjes met stekels en meer pluizige dingen. Ze worden verspreid met behulp van de wind, van dieren, van water.
We bekijken en bespreken en doen een filmpje.
Daarna is de opdracht om zelf iets te maken wat zich kan verspreiden door de wind, geïnspireerd door wat de natuur zelf maakt. Uittesten bij de ventilator en meten en noteren hoe ver dit komt. Dikke pret.
Er valt van alles af te lezen van de ringen die te zien zijn als je een boomstam afzaagt. Ook takken hebben van die ringen. Je kunt als je een stuk hout of boom hebt ook de verschillende onderdelen bestuderen. Lukt het om het cambium te zien met een vergrootglas? En hoe zit het met de spintvaten? Leuk: de ringen zijn ook te zien in de houten blokken van de geheime knikkerbaan.
Hoeveel ringen zijn er te zien?? Duurt dus best lang voor een boom zover is dat hij hout kan leveren.
Hans heeft nog verschillende soorten hout bij zich, langzaam en snel groeiend. Is ook voelbaar in gewicht!
We zien het om ons heen gebeuren: de blaadjes verliezen hun groene kleur. Hoe zit dat eigenlijk? We zien een paar korte uitlegfilmpjes en doen een proefje om de kleur te extraheren uit het blad. Daarvoor snijden ze een paar blaadjes van dezelfde boom in kleine stukjes, alcolhol erbij gieten, strook absorberend keukenpapier erin hangen, en dan wachten… Het effect is in de les al een beetje zichtbaar. De mooiste effecten zijn de week erop te zien.
Ik ben altijd erg fan van spelen, daar leer ook nog eens heel veel dingen van die je nodig hebt in het leven (mocht ik het moeten verantwoorden…). En gewoon plezier hebben met elkaar.
Bij binnenkomst, als start van de ochtend, wordt trouwens ook gespeeld, met de knikkerbaan, met de friemel- en wiebeldingen, met smartgames, alleen of met elkaar. Of getekend, of met de diamondpainting. Heerlijk om ze bezig te zien.
Natuurlijk zijn Spaans en de kom-in-je-lijfoefening een ander vast onderdeel van de ochtend.