Veel mensen denken dat hoogbegaafde kinderen zelf wel weten waar ze goed in zijn en welke kwaliteiten ze hebben. Dat is helemaal niet waar.
Vaak hebben kinderen een interne hoge lat waar ze aan willen voldoen en ze koppelen die niet aan prestaties van anderen. Wat ze kunnen, vinden ze gewoon, het is niets bijzonders. Dit maakt complimentjes geven soms ingewikkeld. Complimenten moeten liever gekoppeld zijn aan inspanning, aan de moeite die iets heeft gekost. Als volwassenen je prijzen om iets wat voor jou niet veel voorstelt, is het compliment ook niet veel waard in jouw beleving.
Ter vergelijking even het perspectief van het prijzen van volwassen mensen voor iets dat zijzelf vanzelfsprekend vinden, bijvoorbeeld voor het feit dat ze boodschappen hebben gedaan. Wat fantastisch, dus je hebt alles in je karretje gedaan, alles betaald? En ook nog eens niets vergeten? Het is geweldig, goed gedaan! Hoe serieus neem je zo’n compliment?
Toch heeft ook een begaafd kind met schijnbaar overduidelijke krachten of talenten het nodig om daarin gezien te worden, juist omdat het vaak zelf niet in de gaten heeft dat het ergens goed in is. Heel waarschijnlijk is de vaardigheid voor het kind vanzelfsprekend en beschouwt het kind zichzelf niet als talentvol.
Talenten zijn cadeautjes van het leven waar je bewust blij mee mag zijn en waar je van mag genieten. Het is goed om kinderen daarvan bewust te maken en inzicht te geven in wat hun talenten zijn.
Zo kunnen ze een passend zelfbeeld ontwikkelen en met zelfvertrouwen uitdagingen aangaan. Ook belangrijk: zo kunnen ze een interne locus of control ontwikkelen (= verantwoordelijkheid bij jezelf en niet buiten jezelf leggen), ook waar het successen betreft.
Vooral meisjes hebben de neiging om succes toe te schrijven aan het toeval of iets anders dat buiten hun invloedssfeer ligt. Dat is vaak scheef ten opzichte van de verantwoordelijkheid die ze wel nemen voor falen: als iets mis gaat schrijven ze dat volmondig aan zichzelf toe, hún schuld.
Je kunt opmerken dat niet iedereen een bepaalde vaardigheid zo goed beheerst, zeggen dat het bijzonder is wat een kind al kan. Het is een typisch Nederlandse instelling om te focussen op wat niet goed gaat en gemakkelijk voorbij te gaan aan dingen die (uitzonderlijk) goed gaan. Die gewoonte mag best doorbroken worden!
Een compliment dat aangeeft waar een kind goed in is, kan dan aanleiding zijn voor inzet op een moeilijker vervolg. Aan ons volwassenen de taak om te zorgen voor opdrachten die passend zijn en ook inspanning kosten, zo geef je de boodschap:
Je bent hier heel goed in en je kunt er ook nog in groeien!
Een kind wil worden gezien en gewaardeerd, complimenten kunnen daar een goede rol in spelen. Complimenten zijn waardevolle cadeautjes die helpen het gevoel van eigenwaarde te vergroten. Meer weten over hoe complimenten werken? Download goede complimenten: een mindmap over dit onderwerp.
Hoe laat jij je kind ontdekken waar het goed in is? Welke complimenten vind jij fijn? Vertel het in het commentaarveld hieronder, zo leren we van elkaar.
Groet!