Smeltend ijs, hoe zit dat?

We bekijken boeken en een filmpje over hoe het eigenlijk gegaan is dat we de Noordpool ontdekten.

Men zocht naar een nieuwe route naar de oost. Voorheen werd helemaal om Afrika gevaren, dat duurde lang. Zou het niet bovenlangs kunnen??
Op een grote doorzichtige strandbal-aarde kunnen we goed aanwijzen wat er gebeurde.

Overigens zien we daarop wel de zuidpool heel duidelijk, maar niet de noordpool, hoe zit dat?
In een kort filmpje wordt uitgelegd dat op kaarten water altijd blauw wordt ingekleurd.
En de noordpool is gewoon water. Bevroren water, dat wel, maar toch: water. Dus blauw.
De zuidpool bestaat wel uit land, dus dat zie je wel apart in zee afgebeeld.

We gaan een proefje doen over smeltend ijs op de beide polen.
In een glas maken ze een noordpool (ijsklontjes erin) en in een ander glas een zuidpool: stenen als bodem/aarde en daarop ijsklonten.
Daarna met water vullen, dat is de zee (warm water, om het smelten een beetje te bespoedigen).
met Whitebordstift met een streep op de glazen aangeven tot waar het water komt.

En dan observeren. Ze zien bijvoorbeeld dit: de Noordpoolklontjes smelten sneller.
Sommigen kunnen daarvoor meteen een verklaring verzinnen: de stenen isoleren of nemen de temperatuur van het ijs over en dan duurt het smelten langer.

Uiteindelijk blijkt: bij allemaal is het water in het Zuidpoolglas duidelijk behoorlijk gestegen, ver boven het eerste streepje.
Bij de Noordpool is geen ijs meer, maar het waterniveau is gelijk gebleven.

We geven uitleg hoe dat kan, en dat voor de waterstijging de Zuidpool dus veel meer effect heeft dan de Zuidpool.
Dat de Noordpool smelt is ook erg, daar wonen heel veel dieren die er last van hebben.

Tot slot een filmpje over een bevriezende bellenblaasbel, heel bijzonder om het patroon te zien ontstaan.

Iglo’s bouwen

Dit wordt een lekkere bijeenkomst. We gaan iglo’s bouwen. Met witte marshmellows.
Dit wordt een les met uitvogelen wat werkt voor jou, met volhouden en doorzetten (want deze witte bonkjes bleven niet meteen makkelijk aan elkaar zitten). En met een beetje snoepen.
Afijn, na deze les hadden we een halve zak over, en ik heb ontdekt dat ik ze zelf ook heel lekker vind! Af en toe een greep uit de zak dus de week erop, lekker!
Ik vind het altijd leuk om te kijken of er spelmateriaal in het thema is te vinden en dit keer bleek de Hema tonnetjes met pooldieren te verkopen. Leuk om dit in ons landschap te zetten en we gaan ze zeker nog gebruiken bij Spaans bijvoorbeeld.
Sommige kinderen pakken ze bij het spelen, voor een verhaal of om ze te sorteren in Noord- en Zuidpooldieren. Altijd leuk als kinderen hun kennis meer up to date hebben dan ik.

Sneeuwklei maken, heerlijk!

Deze bijeenkomst krijgen we via een filmpje meer informatie over de ijsbeer, die was eerst helemaal niet wit, daar was evolutie voor nodig.

En is het nou zo dat hij zijn poot voor zijn neus houdt zodat zijn prooi niet gewaarschuwd wordt door de zwarte vlek die zijn neus in zijn witte vacht is?

Daarna krijgen de kinderen een recept en instructie en materialen om sneeuwklei te maken.
Een heerlijk mengsel van meel, water, veel zout en wat olie. En niet te vergeten: glitters! Want sneeuw bestaat uit kristallen en die glinsteren een beetje als ze licht vangen.

Ze moeten hoeveelheden afmeten en kneden tot een goede consistente massa. Te waterig: bloem erbij. Te dik: water erbij.

En het grappige is: je voelt heel erg goed als het goed is, want dan wordt het heerlijk om vast te houden en te kneden.
Niet voor niets vragen een heleboel kinderen of ze het recept mee mogen nemen.

Als de klei klaar is mogen ze een stuk piepschuim als ijsschots pakken en daarop een pooldier maken van de sneeuwklei.
Dat komt maar op het nippertje af voor de eindtijd.
Ze staan nu allemaal te drogen in het raam.

Spaans: na herhaling van de woorden op de woordkaarten krijgt iedereen een klein woord- of plaatjeskaartje. Ze moeten rondlopen en zoeken tot ze de goede match vinden. Iedere keer het woord dat ze hebben uitspreken natuurlijk.
Daarna een rondje welke woorden ze al onthouden hebben. Best veel! Ik ben ervan onder de indruk.

Sneeuwkristallen, wonder van symmetrie

Een sneeuwvlok blijkt iets wat met wiskunde te maken heeft, vanwege de opbouw die exact gelijk is aan beide helften. Ook bijzonder is dat iedere vlok uniek is. Er zijn beelden van hoe zo’n kristal groeit, met takjes met weer zijtakjes, altijd 6.
Dat is een mooie uitdaging: zelf kijken of je een kristal kunt tekenen. Goed kijken (en tellen) en opbouwen op papier.

Voor wie wil zijn er voorbeelden. Er zijn kinderen die meteen de moeilijkste want ingewikkeldste kiezen. Dan moet je ook goed kunnen kijken hoe zo’n vorm is opgebouwd. Daar hebben veel kinderen hulp bij nodig.
Uiteindelijk heeft iedereen zijn eigen kristal. Die maken we wat echter en leuker door de lijnen met lijm over te trekken en daar andere kristallen over te strooien (zoutkorrels).
Mooi effect.

Aurora Borealis

Zo’n beetje het prachtigste verschijnsel wat je kunt verzinnen: het poollicht. Vaak noemen we het het Noorderlicht. Het komt ook op de Zuidpool voor, maar dat zien we minder vaak.

Natuurlijk bekijken we een filmpje waarop te zien is hoe mooie kleuren door de lucht zwieren.
De verklaring hoe dat komt, blijkt bij de zon te liggen. Af en toe verlaat een wolk protonen en elektronen de zon, en die worden dan aangetrokken door het magnetische veld van de aarde. Dan vindt een reactie plaats. Dit keer geen filmpje klassikaal, maar een website waar ze in tweetallen door dia’s heen kunnen klikken. Met de opdracht om een quizvraag te bedenken en in te leveren.

We gaan twee knutseldingen maken over dit onderwerp: een schilderijtje met een techniek met krijt, en een projectiekoker waarmee je zelf een poollichteffect kunt creëren als je er met de zaklamp (van je mobiel bijvoorbeeld).
Toegewijd gaat iedereen aan het werk.

Ik houd van mooie dingen, en deze dingen worden makkelijk mooi. Dus ik was ook enthousiast over de resultaten. Sommige kinderen gingen er thuis mee verder, en een paar kinderen die ziek waren geweest wilden graag de volgende week ook een eigen exemplaar maken.
Zie foto’s.

Na deze bijeenkomst is het vakantie.